Bülten #50: Özellik/ürün uyumu-2
uyumun olmadığına dair belirtiler, uyumsuzluğun sebebi, sık düşülen hatalar..
Bültene hoş geldin 👋
Geçen sayıda “Özellik/ürün uyumu”na yaptığımız girişten sonra serinin ikinci bölümündeyiz: Uyumun sağlanamadığını anlamaya yönelik hangi belirtilere dikkat kesilebileceğimizi ve bu uyuma dair sık yapılan yanlışları araştırıp öğrendik, yazıya döktük. Üçüncü sayıda da uyumu bulmaya ve güçlendirmeye yönelik pratikleri konuşup, bu mini yazı dizisinin sonuna geleceğiz. Umarım bir şeyler düşündürebiliriz!
İyi internetler,
Burcu
Özellik/ürün uyumu-2
Geçen sayı özellik/ürün uyumunu şöyle özetlemiştik: “Ürüne ölçeklenebilir, karlı, alışkanlık yaratabilen yeni özellikler geliştirmek gerekiyor ki ürünün devamlılığı sağlansın”. Uyumu yakalayan özelliklerin gerekliliklerine dair üç temel bileşen de şunlardı:
Bu özellik kendi başına kullanıcıları içeride tutabiliyor (retention) olmalı,
Bu özelliğin kendi kullanımını benimsetmek (adoption) için ölçeklenebilir yolları olmalı,
Bu özellik kendi başına tüm ürüne olumlu etki edecek iş çıktıları üretebiliyor olmalı: Retention/Tutma, Engagement/Bağlılık, ve/veya Monetization/Gelir kaynağı haline getirme.
Şöyle bir şeyin yaşandığını düşünelim: Uzun bir süredir üzerine çalıştığımız, ürünün değer önermesiyle uyumlu olduğunu düşündüğümüz ve hatta bu değeri veriyle desteklediğimiz yeni bir özellik çıktık ve bu özelliğin kullanımına dair metrikler (bağlılık, kullanım miktarları, aktiflik) hayli ümit vadediyor, pek bir problem yok gibi duruyor. Ancak bu özellik ürünün tamamının bağlılığına, aktifliğine ya da gelirine pek de bir etkide bulunmuyor olsun. Bunun sebebi ne olabilir? Muhtemelen şu: Bu özellik bütün ürünün değer önermesiyle bir şekilde çelişiyor, kafa karışıklığı yaratıyor ve sonunda ürün geneli metriklere pozitif bir katkıda bulunmuyor — hatta belki negatif etkiliyor. Özellik başarılı oldukça ürün daha az başarılı hale geliyor.
Durumun bu olmadığı nice yeni özelliği de geliştirmişizdir mutlaka, yani özelliğin kendi içinde de aradığımız başarıya ulaşamadığı ve ürün geneli metrikleri de pek kıpırdatmadığı zamanlar olmuştur — muhtemelen bu daha sık olmuştur. İki durum da once emeği ve beklentiyi düşününce birbirinden fena, insanın tüylerini diken diken eden cinsten.
Sebep: “Özellik ekibi”
Her iki durumun da kök sebebi aslında şu: Özelliği geliştiren ekip bir “ürün ekibi” gibi değil de bir “özellik ekibi” gibi çalışıyor, yani kendi alanlarına ve bu alanın metriklerine çok odaklanmış durumdalar ve ürünün geneline dair gidişatı gözlemlemeyi kaçırıyorlar. Bu şekilde çalışmak daha kolay olduğu için bu duruma da gayet kolay düşülebiliyor: Kendi başarı metriklerini belirlemek, diğer ekiplerin yol haritaları ve metrikleriyle çok ilgilenmemek, çalışılan alan üzerinde makul gelen tüm fikirleri geliştirebilme esnekliği, gibi gibi bir sürü zahmetsiz durum özellik ekibi olunca gayet kolay. Ekiplerin birbirine bel bağlamadan çalışması kısa vadede özellik yayına alma sürelerini de kısalttığından, yönetim ekibi de durumdan gayet memnun olabiliyor hatta.
Fakat işler uzun vadede değişiyor. Beraber çalışma imkanları azaldıkça ürün düzensizleşmeye ve karmaşıklamaya başlıyor, bu durum bağlılığı ve dolayısıyla aktifliği ve geliri negatif etkiliyor, bu etkilenmeden kurtulmaya çalışan organizasyon özellik ekiplerine daha fazla esneklik veriyor ki daha çabuk çıktı üretilebilsin, ve sonunda organizasyon pazardaki yerini bile kaybedebiliyor.
“Özellik ekibi” nasıl hatalara düşer
Peki bu “özellik ekibi”ne dönüşmeye sebep olan, özelliği desteklerken ürünü olumsuz etkileyen, sık düşülen hatalar neler? Yukarıda uyumun bileşenlerinden bahsetmiştik: Retention, adoption, ve iş çıktıları. Bunları tersten düşünürsek ortaya şu desenler çıkıyor:
Özellik, tüm ürünün kullanıcılarından çalıyor olabilir. Yani ürün, kullanıcıları ya da potansiyel kullanıcıları çok geniş bir profillemeyle bu yeni özelliğe kanalize ediyor olabilir.
Tüm pazarlama ve iletişim aktiviteleri bu yeni özellikten bahsediyor ya da kullanıcı ürüne kayıt olduğu gibi bu yeni özelliği anlatan bir şeyle karşılaşıyor gibi gibi örnekler düşünebiliriz. Bu durumlarda özelliğin kullanımına dair pozitif metrikler görecek olabiliriz, ama kullanıcıların kafası karıştığı için ürün geneli metrikler muhtemelen kötü etkilenecek — en iyi ihtimal hiç etkilenmemesi.
Özellik, tüm ürünün bağlılığını kendi bağlılığına dönüştürmeye çalışıyor olabilir. Yani özellik, ürünün bağlılığını sağlayan temel işlevinin da önüne geçerek dikkat dağıtıyor ve bunu ne işe yaradığını/nasıl bir değer yarattığını anlatmadan yapıyor olabilir.
Özellik ürünün temel akışında çok alakasız bir yerde araya girip genel kullanım alışkanlığını bozuyor, benzer bir işleve sahip bir özellikle aynı yerlerde erişilebilir olup kullanıcının kafasını karıştırıyor, gibi gibi durumlar oluşabilir.
Özellik, tüm ürünün iş çıktılarına bir katkıda bulunmuyor olabilir. Yani özelliğin ortaya koyduğu sonuç, ürünün ulaşmaya çalıştığı noktaya gelmesini desteklemiyor olabilir.
Örneğin özellik pazardaki çok geniş bir kesimi hedeflemişken, ürünün ideal kullanıcı/müşteri profili çok daha spesifik bir tanıma ve detaylandırmaya sahip olabilir — yani değer önermeleri uyuşmuyor olabilir. Ya da yönetim ekibi ürünün başka ürünlerle güçlü entegrasyonlara sahip olmasını ve işbirliklerini hedefliyorken özellik için başarı metriği “geçirilen zamanı artırma” olduğunda, özelliğin bu entegrasyonları ürünün içine çekmesi gibi bir örnek düşünebiliriz. Durumlar böyleyken özellik ürünün iş çıktılarına dair metriklerini destekleyemez ve bu ikili birbiriyle çelişir hale gelir.
Felaket tellalı gibi konuştuğumun farkındayım, ben daha çok “dost acı söyler” ve “ne kadar erken fark edersek o kadar iyi” noktalarından bakıyorum konuya. 🌞 Önümüzdeki sayı özellik/ürün uyumunu yeniden bulmaya ya da varsa güçlendirmeye dair pratikleri konuşalım. Fikirleri, önerileri, geri bildirimleri bu sayıya cevap olarak yazabilirsiniz! Görüşmek üzere!
Faydalı kaynaklar
Why Focus Is Critical to Growing Your Startup, Until It Isn’t - Link — Eski Airbnb, yeni Eventbrite CPO’su Casey Winters’dan güzel bir ürün/pazar uyumu yorumu.
How Superhuman Built an Engine to Find Product Market Fit - Link — Superhuman CEO’sundan ürün/pazar uyumunu leading bir metrikle ölçümlemeye dair bir blog.
Önceki Sayılar 📚
İş İlanları
🔭 Ürün Yönetimi alanında iş mi arıyorsunuz? İlginizi çekebilecek pozisyonlardan haberdar olmak ister miydiniz? ☝️
Üretim Bandı network’ünde PM, Head of Product, APM vb. ürün pozisyonları için takım arkadaşı arayan ve bizimle iletişime geçen şirketler oluyor. Bu sebeple şirketler ve ilgilenen kişileri bir araya getirdiğimiz bir havuz oluşturmaya başladık.
Siz de pozisyonlardan haberdar olmak istiyorsanız bu formu doldurabilir misiniz?
Bu sayılık bu kadar!
Yazılarımızı seveceğini düşündüğünüz birileri varsa, aşağıdaki butonu kullanarak haberdar edebilirsiniz: